Que soi plan contenta de m’i estar escaduda a har possar un peberèr deu Sichuan.
L’idea que’m viengó pr’amor qu’ei ua espècia gostosa, despaïsanta, qui còsta car e qui pòt estar cultivada devath las nostas latituds…
Totun que’m demandi si ei ua plan bona iniciativa… d’assobacar ua espècia auto-fertila e tant vigorosa ? (tot argument, suggestion, demanda o responsa a mailto:domenja@gmail.com, mercés !)
En mei de la flaira qui a (qu’embauma), de l’utilizacion qui’n podem har en cosina, qu’ei tanben estetic !
Peberèr deu Sichuan
Sichuan (xinès: 四川; Pinyin: Sìchuān; qu’ei ua província de la zona centre-orientau de la Republica Populara de la China qui a per capitala Chengdu. Limita au nòrd per la província de Gansu, au nord-oèst per la província de Shaanxi, a l’èst dab la municipalitat de Chongqing, au sud-est per la província de Guizhou, au sud per la província de Yunnan, a l’oèst per la Region autonòma deu Tibet e au nòrd-oèst per la província de Qinghai.
Que’s tròba au sud-oèst de la China, traversada peu fluvi Yangzi a l’èst de la depression nomada conca vermelha. Qu’ei ua region hòrt fertila d’un climat caut e d’ivèrn doç. A l’oèst dominan hauts planèrs hreds, montanhas verges e espessas de golas mei indicadas – ce disen – aus pastors tibetans. Qu’ei ua de las pòrtas de comunicacion dab lo Tibet. La poblacion que’s compausa per poblants de 53 etnias diferents, de las quaus e cau destacar la minoritat tibetana e la Yi.
Qu’ei apeada l’economia deu Sichuan sus la produccion de cerealas, vermis à seda (dus pòbles que i averén inventat la cultura deus vermis a seda e la seda : en occitan la beba (gasc) o lo malhan (lemosin, provençau) e òli. Dispausa tanben d’industrias metallurgicas, electronicas e farmaceuticas. Au Sichuan que i son mines de hèr e d’autes mineraus.
La gastronomia deu Sichuan que’s caracteriza per plats escosents. Dus plats mei coneishuts que son lo poth Gōng Bǎo e lo mapo doufu; que’s pòden trobar pertot en China uei lo dia qu»ei díser.
Lo péber de Sichuan, tanben coneishut com coriandre chinés, qu’ei ua espècia comuna en la gastronomia chinesa, autanplan com en la deu Nepal e de l’Índia. Que provien au mensh de duas espècias deu genre Zanthoxylum, includint Z. simulans i Z. bungeanum. Aquesta espècia non ei parenta ni dab lo péber negre ni dab lo pipèr.
La clòsca o pericarp de las granas d’aquestas frutas qu’ei redusida en prova finament o deishada atau per cosina. Qu’entra la prova aquesta dens preparacions en prova de cinc especialitats de la medecina tradicionau chinesa.[1]
Autas espècias de Zanthoxylum nativas de la China, Z. schinifolium, aperada 香椒子 (xiāng jiāo zi o 青花椒 (qīng huā jiāo, « péber de flors verdas »), que serveish d’espècia a Hebei.[1]. Que n’i son d’autas espècias tau Zanthoxylumproporcionen l’espècia africana uzazi.
Espècias aparentadas que s’utilizan en gastronomia au Tibet, Bhutan, Nepal, Tailàndia, e per las etnias Konkan e Toba Batak . Lo péber de Sichuan n’escòtz pas vertadèrament. Qu’a un gost citronat hòrt sabrós e qu’ei la causa d’un ahromigalh en la boca e ua leugèra gaudufla a la boca similars aus causats per las bevudas carbonatadas (parestèsia) pr’amor que contien uns 3% de hidroxi-α-sanshool. Aquesta espècia que’s horneish au darrèr moment. Que l’acompanhan sovent d’anís estelat e de gengibre. A Sichuan qu’ei tanben un ingredient peus produits deu horn, pans, coquetas, e a plats plats com lo poth Gōng Bǎo.
Cultura : que vien hòrt plan en Bearn (que n’i hèn en Còrsa tanben), de plantar en octobre-noveme. Auto-fertile n’ei pas de besonh de n’aver mantuns (avisar-si a l’envadida totun). Qu’ei un bròc de 4-6m de haut e pro resistent (-7*). Que da tanlèu la dusau o tresau annada. Qu’auloreja!
D’autas fòtos sus https://hadiu.eu que son las que renden compte de la nosta prumèra garba de péber de Sichuan.
Bonas plantacions.
Hadiu 