







































40 emissions d’En Ondas d’escotar a la demanda aqueste estiu.
© DR
Lo 8 de deceme de 2024 que’s debanè lo Topin de las Quilhas de Nau a Podens en Shalòssa.
Lo parat d’amassar monde a l’entorn d’aqueste, hòrt estetic e fin, jòc de quilhas qui s’adreça a totas e tots.
Coneishedors o curiós que’n sabón mei mercés a l’energia comunicativa deus deu club arcuelhedor un deus màgers de la federacion e qu’avom los demostradors e las demostradoras qui non s’estauvièn pas entà partatjar e parlar de la lor passion.
Lo public deu Topin de Lenga que s’i podó parièr essajar entà véder se ne’us plasora pas aqueth jòc fisic e d’astruguessa tant emblematic de la Gasconha sud occidentau : Bigòrra, Shalòssa e Bearn.
Aqueste espòrt en despresa pr’amor de rasons culturaus e societaus : imaginem la baisha drastica deus estanquets lòcs privilegiats deus plantièrs aqueras areas quadradas, qui hè que de terrenh de jòc n’i son chic mei. Non pleitejam pas per un consum inconsiderat d’alcoòl mes per ua revitalizacion de las campanhas o deus quartièrs dab lòcs sociaus e comerciaus.
Per exemple non i a guaire a Carressa e Cassabè, hens lo parçan deu Gave d’Auloron, qu’ei lo quite plantièr qui assobaca adara la pastisseria-panateria Lo molièr. Solide los gavidaires que comandèn ua fresca memòria au Yann Chatelin mes perqué non pas suggerir un plantièr acostat aus ediles ?
Ajam a l’esperit la non presa en compte d’aqueth hèit culturau e fisic peus ensenhaments escolars quan poderé estar diferent estóssem respectats com los qui èm.
Saunegem aus 32% d’ensenhaments «guanches» en las Islas Canàrias, en l’archipèl los mainats qu’an lo tèrç d’ensenhament, per exemple adobat dab silvo (lo shiular d’acerà) qui fòrma part de l’ensenhament de la lenga, las canas – qui son chancas tà avalir la pregondor e la distàncias en guardar los tropèths, en art ceramica e en dança pròpias. Estóssem autant gadiats e considerats : la lenga a l’escòla e shiulada autanplan – quantes lingüistas e gramaticians e escrivans n’averem pas, los instruments, las cantas e las danças – quantes artistas e creators non gessirén pas d’aquestes ensenhaments, chancas e quilhas – quantes monde plan hens la lor pèth e ahortits, calmas e concentrats non sortirén pas deus lòcs educatius !
Com ac suggereish lo noste interlocutor Jean-Philippe Larrère – estatjant de Sent Medard e jogador a Podens – qu’ei a l’escòla petita que tot aquerò e pòt e e deu començar !
Jean-Philippe Larrère que’u mercejam de s’estar prestat au jòc de l’entervista e que’u ne sabem grat de la soa paciéncia. Jean-Philipppe Larrère qu‘averam plaser a’u costejar tornar. Que’vs prègui de créder qu’ei tostemps partent entà recéber monde a l’entorn d’ua partida de Quilhas de Nau a Podens o a Sent Medard o en lòc que sia.
Los perlongaments :
– Lo site de la federacion de las quilhas de nau : https://www.ffbsq.fr/quilles-9/accueil hètz-ve sòcis qu’an l’amassada generau lo 5 d’abriu qui arriba ;
– Tà contactar lo Club de Podens, qd9515@ffbsq.org ;
– la mapa d’on podem jogar : https://www.ffbsq.fr/quilles-9/fr/ou-jouer/trouver-un-plantier.
Que senhalam mei que podem demandar a la federacion un torn de talanquèra desmontable dab un jòc de quilhas de Nau adultes òmis o hemna e i comprés mainats qui ei mobile e qui’s pòt prestar entà har iniciacions o partidas. De notar aqueste torn de talanquèras de jòc de quilhas de nau dab la porteta qu’ei un don d’ua equipa artistica qui coneishi de pròche.
Tà l’espectacle Quate e Choès que son tres magnifics jogadors de Pau Gilbèrt Lafenêtre, Fefé Lartigue e François Birou a l’arrastèra-escoba ipnotica qui s’i volón gahar. Sus ua creacion musicau de Joan Francés Tisnèr, cantada per Manufacture Verbale e ua coregrafia d’Yves Bernet. A la dança contemporanèa Sonia Onckelinx e tradicionau Puça Horndevath, Claudine Delille, Crestiana Mosquès e Lionel Dubertrand, au cuu-torn de la fin deus ans 90 e 2000, e dèn ua pèça dont la critica de dança deu jornau Le Monde, Dominique Fretard e relhevè la jòga « mei hòrta que la nocion d’aleatòri en çò de Mercè Cunningham”.
Quauques videos de Quate e choès d’espiar per aquiu : https://www.youtube.com/playlist?list=PLdFN97iu7wCMe5q5-3h7yX4FYJiGU4BWO
De’vs senhalar que las aventuras mesadèras deu Topin de Lenga que seràn pontuadas per ua Hèsta de la lenga : sauvatz ve’n la data tot lo dia deu 5 de julhet de 2025 a Salas de Baura. Sancèra dedicada a ua lenga viva e inventiva que perpausarà i comprés iniciacions a las quilhas : https://www.facebook.com/profile.php?id=100081099690336.
Las musicas d’En Ondas
• Albert Marcœur Sports et percussions Sports en plein air
• Cocanha Puput Lo Cotelon
• André Ricros e Gerard Douvisy Un piano dans le pré Dieu garda aquel que l’a plantat
• Diubiband Las hèstas de Cuqueron en mercejar en especiau a Eric Beillé, arderós en tot e i comprés en quilhas de Nau. Jogador cantaire e iniciator a las quilhas de nau.
• Erik Truffaz Saloua Spirale
• Joan Francés Tisnèr Transpòrts Tisnèr S.A. Empensat [Branlo en còrda regular]
Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit
Sortez des sentiers battus
Descobèrtas e autras istòrias
Ni rire ni plorar, comprendre
À vos aiguilles, Messieurs!
Ràdio Podcasts de resisténcia en occitan
Le peuple qui possède sa propre langue a son destin entre ses mains : Qui tien la lenga tien la clau
Le lieu haut de la parole et de l'écriture, le lieu dit des carnets où s'éveillent les fictions
T'i tornaràs be far un jorn, marcha !
You must be logged in to post a comment.