En Ondas setm. 17 Gilabèrt Nariòo Parlar Plan 2/2

Gilabèrt Nariòo que s’ei mort quauques dias a.

A París, Gambia, Grècia, Arièja, país on s’està e tribalhà Gilabèrt, hornim mei Catalonha.
Gilabèrt que viatjava en escotar las ràdios e parièr la BBC.
Uei qu’ei suu batèu de nèu qui’u pòrta cap a autes orizonts.

Dens En Ondas aquesta setmana la seguida de l’entervista de Gilabèrt Nariòo peu Parlar Plan en çò de Per Noste a Ortès en 2017 256p., 13 euros, ua bibliografia mei (un essai de bibliografia).
En fin d’entervista qu’evocam dab G. Nariòo la situacion a Catalonha e lo dret a autodeterminà’s entà tot pòble.

Parlar plan apèr de descobèrta dens ua colleccion titolada Utís a destinacion deus qui tot com jo e parlan un occitan ortopedic. Parlar Plan qu’ei la publicacion de las cronicas deu quite títol que pareishen a la revista País Gascons de 1985 enlà, editada a Ortès per Per Noste. 256p. 13 €

Gilabèrt Nariòo que vadó en 1928, qua viatjat e tribalhat a París, en Gambia, en Grècia, en Arièja abans de tornar establís en Bearn. Que’s morí lo 6 d’abriu de 2024.

Qu’acabèm l’entervista sus l’actualitat en Catalonha dab Gilabèrt, que l’avóram poduda clavar dab un exemple d’ua construccion gascona parallèla a l’anglés o au grèc… Qué mei hornir ? que Gilabèrt a arrevirat un polar La Bíblia Valenciana deu catalan Rafaèl Tasis, qu’ua de las cronica deu Parlar Plan que’s titola «Lo tablèu de la Núria» e que Catalonha que compta per eth com per d’autes ?

Tanben dens l’En ondas de lavetz : anóncias de parucions recentas « Los Mots e Lo Baston » de David Grosclaude e divèrsas soscripcions per Cds (Uèi, Vath d’Aspa).

essai de bibliografia :
• Parlar plan / Gilabèrt Nariòo / Ortès [Orthez] : Per noste, 2017, 256pp. (Utís)
• Dictionnaire français-occitan (gascon) / Gilbert Narioo ; Michel Grosclaude ; Patric Guilhemjoan / 5e éd. revue et corrigée / [Orthez] : Per noste , 2016
• Dictionnaire intermédiaire français-occitan, Gascogne : A-Z / Gilbert Narioo, Patric Guilhemjoan, Michel Grosclaude / [Orthez] : Per noste , cop. 2015
• Dictionnaire français-occitan (gascon)  / Gilbert Narioo ; Michel Grosclaude ; Patric Guilhemjoan / 3e éd. revue et corrigée / [Orthez] : Per noste , 2007
• Dictionnaire français-occitan (gascon) / [Gilbert Narioo, Michel Grosclaude, Patric Guilhemjoan] / 2e édition revue et corrigée / [Orthez] : Per noste , impr. 2007
• Dictionnaire français-occitan (gascon)  / [Gilbert Narioo, Michel Grosclaude, Patric Guilhemjoan] / [Orthez] : Per noste , impr. 2005
• Dictionnaire français-occitan (gascon)  / Gilbert Narioo ; Michel Grosclaude ; Patric Guilhemjoan / 2e éd. revue et corrigée / [Orthez] : Per noste , 2004-2005
• Dictionnaire français-occitan (gascon) / Gilbert Narioo, Michel Grosclaude, Patric Guilhemjoan / [Orthez] : Per noste , 2003
• Répertoire des conjugaisons occitanes de Gascogne  / Michel Grosclaude et Gilabèrt Narioo / [Ortès] : Per Noste , impr. 1999
en direccion deu joen public e en collaboracion :
• L’espaurugalh : conte / de Lidia Daubà… [et al.] ; ill. per Sarah Fistol ; adaptacion gascona de Janina Tatrie e Gilabèrt Narioo / Bordeaux : CRDP d’Aquitaine , 2006
• Lo gatòt e la bossòla: conte tradicionau / adaptat per Domenja Decamps ; ill. per Sylvaine Abbadie ; adaptacion gascona de Janina Tatrie e Gilabèrt Narioo / Bordeaux : CRDP d’Aquitaine , 2006
• Contes d’arríder  / contes de Daniel Chavaroche ; ill. per Mayana Itoïz ; adaptacion gascona de Janina Tatrie e Gilabèrt Narioo / Bordeaux : CRDP d’Aquitaine , 2005
• Pèir-l’ors : viatge en la preïstòria / Marcel Abbadie ; version occitana (gasconha) Marcel Abbadie, Gilabèrt Narioo ; ill. Sylvaine Abbadie / Anglet : Atlantica , 2003
• Pèir l’ors : version occitana (Gasconha) / Marcel Abbadie, Gilabèrt Narioo ; ill., Cathe Maisonnier / [Orthez] : « Per noste » , 1999
• Sèt contes occitans / Joan Lois Baradat, Ferran Delèris, Joan Francès Bladèr… [et al.], aut. ; Cathe Maisonnier, Anna Sarda, Frederic Fijac… [et al.], ill. ; Crestiana Mosquès, Maurici Romieu, Gilabèrt Nario… [et al.], voix / Pau : Institut occitan , 1998 (cop.
• Ua isla en Peirigòrd / tèxt francés Joe͏̈l Cornuault ; dessenhs Philippe Davaine ; revirada gascona Gilabèrt Narioo / [Périgueux] : Fanlac , 1993
autes obratges en collaboracion dab Miquèu Grosclaude
• Navèra pastorala bearnesa  : pèça en un acte e onze hèitas / Anonyme (XVIIe-XVIIIe) ; texte mis en orthographe moderne et annoté par Michel Grosclaude et Gilbert Narioo / [Orthez] : Per Noste , 2001
• La pastorala deu paisan qui cèrca mestièr a son hilh, shens ne trobar a son grat ] : pèça en quate actes / per Mossur Fondeville, de Lescar ; texte mis en orthographe moderne et annoté par Michel Grosclaude et Gilbert Narioo / [Orthez] : Per Noste , 2001
• Evangèli segon sant Matèu / trad. occitana (gascona) confrontada a l’originau grèc per Miquèu Grosclaude ; dab l’ajuda de Robèrt Darrigrand e Gilabèrt Narioo / Ortés : Per Noste , impr. 1995
en collaboracion dab Patric Guilhemjoan
• Ua camada en Italia / de Cesari Dauger… ; presentada, metuda en grafia classica e espurgada deus galliscismes màgers per Patric Guilhemjoan ; notas istoricas de Jean-Jacques Fénié ; dab l’ajuda de Gilabèrt Nari’oo / Ortès : Per noste , 2001
• Flocadas aurivas : florilègi deus poètas gascons de las Lanas / amassat, presentat e metut en grafia classica per Patric Guilhemjoan e per Maurici Romieu per la partida sus Arnaut Guilhèm de Marsan ; dab l’ajuda de Gilabèrt Nariòo / Ortès : Per Noste , 2001
Teatre :
• Ua bòrda en T.R.Ò.P / de Yves Garric ; version occitana Gilabèrt Narioo / Ortés : Per Noste , 1996)
• L’Alemanda / Gilabèrt Nariòo / Orthès : Per noste , 1986
• Lo crit deu còr / Gilabèrt Nariòo / Ortès : Per Noste , 1982
arrevirada deu catalan :
• La bíblia valenciana / Rafaèl Tasis ; arrevirada deu catalan per Gilabèrt Nariòo / Ortès : Per Noste , 1994
poesia :
• La mar de Coríntia : poèmas = La mer de Corinthe : poèmes / Gelibèrt Narioo / Picapol : Escòla Occitan d’Estiu , 1988
qu’ei enfin l’adaptator de l’Estaca la cançon mitica de Lluis Llach a l’occitan gascon :
– Qu’èm çò qui èm !  / Los de Nadau, groupe voc. et instr., auteur-compos. / Labastide Cezerac (64170) : Los de Nadau, [1986?]
– L’ immortèla  / Los de Nadau, groupe voc. et instr., auteur-comp. / Béziers (34500) : Ventadorn , 1978 (P)
– Aspa vòu víver  / Los de Nadau, groupe voc. et instr., comp. ; Gilbert Narioo, textes / Béziers (34500) : Ventadorn , [1975]
– S’aví sabut / Gilabèrt Narioo / Ortès (64300) : Per Noste , 1991 ?
– Marcel Amont canto en biarnés  / Marcel Amont, , chant / Paris : Sibécar , 1979 (P)
Las musicas d’En ondas :
• Sourdure quan io zere chas ma maire
• Denis Fournier Percussions profile le mystère de la pyramide la porta des secrets
• Rodín Indignats Citizen chance — Uei Solèu d’argent trobar la soscripcion –> http://ueimusica.com/
• Rosina de Pèira Gospels d’Òc Los Montanhòls
• Re Niliu Alla cala africana
• Vath d’Aspa Montanha sacrata — Patz _Paix _Peace _Paz
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 16 Gilabèrt Nariòo ‘Parlar plan’ 1/2

Un naviu de nèu que’s desamarra, adiu e mercés Gilabèrt.

Pensant a tu que pensi Grècia, Arièja e Gambia.
Pensi tanben aus tons ponhastrèr e exigéncia.
Pensi que la lenga e pèrd un deus sons mei fins coneishedors.
Mercés per lo qui èras.
—————————————————————–
Que seguim a Gilabèrt Nariòo suus camins deu Parlar Plan, tot un monde de descobrir ! Purmèra bocada de duas, e saborem-la de com cau.

Seguida e bibliografia per viéner la setmana per viéner.

Las musicas d’En ondas :
• Arnau Obiols Libèrrim Matinada
• Denis Fournier Percussions profile Les tambours de la nuit
• Chabenat Papazian Le traité des songes Un bruit de machine et d’eau
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 07 Francis Beigbeder

Lexicografe, Francis Beigbeder que s’apren la lenga en recercar e enriquir camps lexicaus divèrs.
Un òmi d’ua generositat impressionanta. Per l’aver costejat recentament pr’amor que’s desplacè tà dar ua de las conferéncias «Eth cap enas estelas e eths pès sus era tèrra» a Sauvatèrra e Ortès au Musèu Joana de Labrit.

© DL Francis Beigbeder, engenhaire de recèrcs au CNRS, a la retirada.

La mustra «A la découverte du ciel de Gaston Febus à nos jours» que’s passeja enqüèra a Ortès dincau 29/02/24 e puish que torna juntar au Musèu de la Sau en març e abriu dab las duas darrèras conferéncias : las viradas granas de l’astronomia despuish Febus per Anne-Pierre Darrées lo 13 d’abriu au hestenau Lo Primtemps de l’Arribèra e Maurici Romieu lo 18 d’abriu sus l’Elucidari de las propietats de totas res. 

Francis qu’ei l’autor de Ausèths 1986 Per Noste qui’s pòt tostemps crompar a un prètz atractiu.

Las musicas d’En Ondas
• Kronos quartet perform Philipp Glass_ String Quartet #5 – 3
• Crestian Vieussens Auròst Esquiç 5
• Aude e Coline duas aspesas La Montanha que se m’apèra Triste ei lo cèu
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 06 Adeline Biès-Robillard

Fin de la mini seria de 2️⃣ emissions 🎙d’En Ondas 📣📣📣 dab Joan-Pèire Poquet – la setmana passada -de l’ Associacion Cultura de Noste e dab Adeline Biès Robillard – aquesta setmana-, presidenta de Cultura de noste, membra deus Comelodians e qui tribalha a PER NOSTE Edicions nse da lo parat de’n saber mei sus era qui hè tanben l’estruç e pren suenh deu Joan-Pèire.
Au somari d’En Ondas :
– Que clavaram l’emission en companhia de Robèrt Labòrda, de l’associacion Transmetem, suu Bearn e la Navarra a la Renaishença dab l’inauguracion de la mustra creada tornar sus l’Art de Regnar en Bearn e Navarra au sègle XVIau. Faiçon d’anonciar lo collòqui internacionau deu 24 de heurèr de 2024 a Auloron. Lo traumatisme de la maison d’Albret, perlongaments contemporanèus e istòria deu sègle XVIau. Objèctes magnifics qui’s pòden admirar Villa Bedat.
– E que serà la dusau part e ultima tà explorar de faiçon tan sensibla e calorosa dab Adeline Biès-Robillard, lo plan vielhir en Bearn, ligat parièr a poder tostemps e lo mei longtemps possible víver en casa soa com los Albrets | Labrits en lor reiaume…lhèu e tota proporcion guardada. Era, Adeline, que i ajuda.

© Adeline B.-R. per DL

Las musicas d’En Ondas
• Boclas Tribalh Tralhaires JF Tisnèr
• The doors Morrisson hotel Waiting for the sun
• Alen Cançons de la Lana A l’entorn de ma maison e Zoom
• Rosina e Martina Cançons de hemnas Lo Pòrta-lhèit
• Quate e choès Empensat [Branlo en còrda regular] JF Tisnèr
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 05 Joan-Pèire Poquet

Duas emissions entà compréner miélher quin demorar actiu, alèrte e gaujós quan avançam en atge. Tanben quin acceptar d’estar ajudat e quin ajudar aus autes ! Que calè tota la larguesa e la benvolença d’un Joan-Pèire Poquet tà voler respóner a la demanda.
Partida d’ua comanda, anullada per seguir… Totun que’m pensèi que i avèva a har dab lo tèma deu plan vielhir en Bearn, un subjècte d’interès !
Ua mini seria de 2️⃣ emissions 🎙d’En Ondas 📣📣📣 dab Joan-Pèire Poquet de l’Associacion Cultura de Noste e Adeline Biès-Robillard qui nse da lo parat de’n saber mei sus aqueth promotor arderós de l’occitan de Bearn. La setmana per viéner Adelina que ns’explicarà lo tribalh qui ei lo son.

En exèrgue l’eslogan celèbre « Que volem víver e tribalhar au País » !
Quauques agricultors, vinhèrs manifestants que se’n bremban d’aquesta passa. Qu’ei l’annada Robèrt Lafont ce’m sembla que lo devem l’eslogan Volem viure Al País.
Lavetz qu’enteneratz au Joan-Pèire aquesta setmana dens En Ondas e la setmana per viéner que daram la paraula a Adelina. Bonas escotas !

© D. L. Joan-Pèire Poquet Ortès 2023

Cultura de noste qu’ei dab lo Topin de Lenga au nombre deus qui organizan au Musée du Protestantisme Jeanne d’Albret la vienguda de l’exposicion « À la découverte du ciel de Gaston Febus à nos jours » (Escòla Gaston Febus).
De non pas mancar, las conferéncias lo 6 de heurèr (dimars a 18h30) de
* Francis Beigbeder « Lo nom de las estelas e de las constellacions en occitan e catalan ». Francis qu’ei Engenhaire de recèrcs.
* Rémi Cabanac « Les origines de la vie sur terre ». Rémi qu’ei astronome (CNAP), Institut de Recherche en Astrophysique et Planétologie, Observatoire Midi-Pyrénées, Université de Toulouse III, Paul Sabatier, directeur scientifique de l’observatoire du Pic du Midi.

Dens l’emission que parlam tanben d’associacions autas on s’investeish lo Joan-Pèire :
Per Noste
Lo Topin de Lenga

Las musicas d’En Ondas
• Jan Mari Carlòtti Linhana De vila vielha a la nòva ciutat
• Artús Ors Chasse party
• Ua, miduna, mitrèna 2 Jan de Libèra
• Eths Micalets Aiganèu Lo primtemps qu’ei arribat
• Daunas de còr Airetèras La ploma de perdiu
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 03 Sèrgi Fouraa La Passem

© Ligams La Passem

Sèrgi Fourraa qu’ei loconvidat de la presenta edicion d’En Ondas qui acabaram per ua petita revista de las parucions de revistas en lenga nosta e de libes entaus mainats e joens en çò de Per Noste.
Sèrgi Fouraa dinerèr de l’associacion Ligams La Passem que ns’entertien de la corruda per la lenga. En 2024 qu’ei deu 30 d’abriu tau 5 de mai e sus 1100 quilomètres qui poderam díser lo noste amor tà l’occitan, la lenga de noste en nse har anar a truvèrs Bigòrra, Gèrs, Garona Hauta, Bearn e Lanas.

https://www.facebook.com/profile.php?id=100013867510541

Espiatz se lo vòste quilomètre ei tostemps libre ! E crompatz-lo a temps.
Qu’ei per aquiu entau sector Shalòssa per exemple : https://lapassem.com/crompa-km-0988-1011-hins-audonachat-km-0988-1011-hinx-audon/

https://www.instagram.com/ligamsligams/?fbclid=IwAR1GOeTVMmelmwZ3Hur2E-iVy_P07Dgfzqmoj586BVcpCKew7EstOxhKKSM

3 revistas de fin de 2023 e 2 libes entau joenèr

Revistas :
L’aquò d’aquí 356 1 an, 6 numèros 29 euros Aquò d’aquí per chèc Pascaline Barthelemy 20, bd Bonniot 13012 MARSILHA MARSEILLE aquodaqui@gmail.com https://www.aquodaqui.info
Òc revista 146 darrèr trimèstre de 2023 80p. 4 n° / an 35 euros Frederic Fijac 625 La Permenade 47300 BIAS
Lo Gai Saber 570 4 n° 1 an 30, 20 euros servici abonament Ostal d’Occitania 11, carrièra Malcosinat 31000 Tolosa. abonament@logaisaber.com

Libes joenèr en çò de Per noste https://pernoste.com/association/actualites
Taus petits de Joseph Pujo «Conde dera mia mair orsa» dab un lexic. 30pp. cob. color 6 euros.
Taus joens e joens adultes, 3 novèlas de Jean-Marie-Gustave Le Clézio Lullaby ; Villa Auròra e La Montanha deu Diu vivent arreviradas per Patric Guilhemjoan. 77 pp. cob. col. 8 €

Las musicas d’En Ondas
• Trencadit Córrer Mars e Monts
• La Corruda : bohets JF Tisnèr rondèu en cadena
• Et voilà la vie, la vie Francis Lassus
• Albert Marcœur Sports e percussions Sports hasardeux.
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 44 Eric Gonzalès 2

Que perseguim la convèrsa entinoada la setmana passada dab Eric Gonzalès [1964-2023].
Ua difusion tornar tà’ns brembar lo son apòrt en la coneishença, la difusion e la creacion egaument dens la lenga occitana de noste, a las quaus e tribalhè de faiçon tant competenta, escarpa e enlusernanta.

en difusion tornar

2009 data d’aquesta entervista – que ved l’espelida de dus obratges, la soa traduccion d’Amélie Nothomb : Igièna de l’assasin (en çò de Per Noste) e de l’edicion tornar en çò de Reclams (n° 1 de la coll. Honts) de Belina de Miquèu de Camelat qui revisa la grafia classica en companhia de Jan Loís Lavit-Talader d’aquesta òbra deu gran Miquèu de Camelat que pareishó en ua edicion definitiva en 1962 e dont la prumèra edicion data de 1898. Parats d’encontrar a l’autor autant riale com preciós.

• 1996 de l’Òrra istuèra d’un hilh de Gelòs : un gojat que’s geta au Gave de Pau arron aver temptat en de batles d’assassinar aus pairs. Un 1èr roman uei estarit
• 1998 Melic de Silvia Chasaus, roman policièr negre
• 1999 Arantxa, roman d’amor de la tela de hons istorica e geografica: la guèrra limaishorda en Bascoat enter Etarràs e Gal
• 2000 Isabèu de la Valea
• 2001 Las Tortoras e Dazibao
• 2005 La Guèrra de Bambovila (teatre)
• 2007 Entermiei lordèras
• 2013 arrevirada a l’occitan gascon de l’Estranh de Camus en çò de Reclams
• 2020 Uei qu’ei au nombre deus editors intellectuaus (dab Maurici Romieu, Sèrgi Javaloyès e Joan Luc Landi) de l’edicion nava deu Dictionnaire du béarnais et du gascon modernes, dit de Simin Palay dont escriu lo prefaci pertocant la grafia. Dus tòmes d’ara enlà disponibles, co-editats per Lo congrès de la lenga occitana e Reclams.
En 2009 ce sembla qu’aja renonciat, Eric Gonzalès, a la soa escritura pròpia tà’s consacrar a l’escritura deus autes e a la lenga.

[per referéncias web sus Eric Gonzalès visitar : https://hadiu.eu/2020/02/24/en-ondas-setm-9-eric-gonzales-1/]

Las musicas d’En Ondas

  • Antonio Placer Cancionista Anartista
  • Radiohead Com Lag I Will
  • Ani di Franco Knuckle down
  • Denís Frossard e Joan Francés Tisnèr Vrenhadas Hilhòta de delà l’aiga
  • Björk Volta The dull flame of desire
  • Battle Mirrored Racing

 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 43 Eric Gonzales 1

Eric Gonzalès [1964-2023] que ns’a quitat augan au mes de mai.
En navèra difusion duas emissions de 2009 qui tornèi adobar en 2020.
Eric qu’èra un fin coneishedor de la lenga. Que sia mercejat tà tot çò qui ns’a aportat.

Un dia qu’avoi l’astre d’obtiéner – au telefòne – ua entervista d’Eric Gonzales. Qu’èra en 2009. Que la ve perpausi tornar dens un montatge drin abracat (la musica), au format 45’ e tostemps en duas emissions. Lo parat de tornar sus la soa destinada literara.

Au començar de 2020, Eric Gonzalès qu’ei au nombre deus editors intellectuaus – dab Maurici Romieu, Sèrgi Javaloyès e Joan Luc Landi – de l’edicion nava deu Dictionnaire du béarnais et du gascon modernes dit de Simin Palay, dont escriu lo prefaci pertocant la grafia.

Dus tòmes d’ara enlà disponibles aqueste començar de 2020, co-editats per Lo congrès de la lenga occitana e Reclams.
https://escolagastonfebus.com/langue/le-dictionnaire-de-palay-enfin-reedite/

Jouèb : http://diaperdia.centerblog.net/ dont lo darrèr article partatjat ei « Modernizar lo gascon” en data deu 17 de heurèr de 2020. http://diaperdia.centerblog.net/6488076–modernizar-la-lenga-nosta
wiki : https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89ric_Gonzal%C3%A8s & https://oc.wikipedia.org/wiki/Eric_Gonzales o drin mei drin « Enquèstas linguisticas boharòcas » : http://diaperdia.centerblog.net/6488089-enquestas-linguisticas-boharocas.

Las musicas d’En Ondas

  • Wax Tailor Que serà, serà
  • Arabian music from Fez and Marroco
  • Guilhem Lopez Sòmi de Granada Granada
  • Artús Òrb ATC
  • Japanesa drums Yoyi Hirota
  • Björk Innocence