En Ondas setm. 20 Anna-Pèire Darrées ABC del Saber : Guèrra

Tresau temps dab Anna-Pèire Darrées entà parlar deu libe-revista L’ABC del saber : Guèrra

© A.-P. Darrées

De’vs procurar per exemple a Espaci Occitan deus Aups o libreria Aqueras montanhas a la ciutat a Pau e d’autas com la Librària occitana a Lemòtges], tanben suus sites https://reclams.org e https://abcdelsaber.fr (site màgerment entertienut e illustrat per Jean-Claude Clermont).

Anna-Pèire que ns’a interessat de l’entervistar tà crotzar las paraulas e las musicas interioras sus la guèrra dens la revista pareishuda en çò de las edicions Reclams au començar de l’an de 2023. 

En un temps quan avem lo sentiment (lhèu tot subjectiu d’alhors) que la generacion occitanò parlanta, occitanò productiva deus 60-80 ans ei a desaparéisher shens aver vertadèrament format los quadres d’ua pensada occitana originau, los promotors d’aquera demarcha qu’an probable vist l’urgéncia de pensar ua tau produccion.

—– L’ABC del saber Ni rire, ni plorar, comprendre : Guèrra, heurèr de 2023. Cap-redactor Eric Fraj. Maqueta e compaginacion Gilles Conte. Cob. e ill. colors, ill NB, 109p. Format magazine. Reclams. 19 euros.

Las musicas d’En Ondas :
• Sonaus divèrs e sustot d’Artús, Vieussens, Manufacture verbale 1èra faiçon.
• Camelicà de Joan Francés Tisnèr Las Guèrras son cridadas dab las flabutas guerrièras e enrabiadas de Crestian Vieussens, tanben l’airejanta de Mixel Etxekopar.
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 17 Eric Fraj 1/2 ABC del Saber Guèrra

Que prenem un temps necessari tà parlar d’un eveniment singular autant com riale entà la lenga occitana que lo de la vaduda de la revista-libe o deu libe-revista L’ABC del saber : Guèrra a Espaci Occitan deus Aups com a la libreria Aqueras montanhas a la ciutat a Pau, tanben suu site https://reclams.org.

© D. Lekuona

Publicacion pareishuda en çò de las edicions Reclams – çò qui’m da lo parat de declarar lo men conflicte d’interès (de benevòle) dab l’editor. Dens aquera prumèra emission de 4 que seram d’abòrd en companhia deu cap-redactor (entà duas emissions d’En Ondas). Puish dab ua deus collaboradors en la persona d’Anna-Pèir Darreas, tanben entà dus numèros d’En Ondas.
Eric Fraj – agregat de filosofia – que nse ditz que l’occitanisme… o entà d’ac mei plan exprimir com ac hè, los occitanismes que son dejà filosofias en se e de resisténcias en especiau.

Lo libe-revista que’s hè dens ua amira de vulgarizacion non-partisana de las ideas. Duas de las soas tilhas que’n son la Vertat e la Libertat correladas au saber. Que testimonia qu’èm ua societat com las autas qui exprimeish las soas ideas dens la soa lenga. Los articles que son en grana proporcion en occitan, quauques uns que son escriuts en catalan e au briu deu centenat de paginas cada article qu’ei introdusit per tres abracat : en occitan, e tanben en francés e en anglés.
—– L’ABC del saber Ni rire, ni plorar, comprendre : Guèrra, heurèr de 2023. Cap-redactor Eric Fraj. Maqueta e compaginacion Gilles Conte. Cob. e ill. colors, ill NB, 109p. Format magazine. Reclams. 19 euros.

D’autas revistas : justament Reclams n° 866 on Maurici Romieu en un complement au capítol lenga e nse bremba la purga aus gasconismes en francés a partir de Malherbe qui n’acaba dab la tendéncia en francés a « dèxtra-ment causir e apropriar a la toa òbra los mots mei significatius deus dialèctes…” Pierre de Ronsard, çò qui dè l’edicion apuish de mantuns obratges de Gasconismes corregits. Tanben Andrèu Pic, Arturo Pérez-Reverte (revirat per Joaquim blasco), Julien Gracq revirat per Sèrgi Javaloyès Reclams 75pp. cap redactor M. Romieu. Cob. col., ill. NB. 10 euros
Lo gai saber 567-568 que desbonda dab Joan Penent ua furiosa – aparenta mes lhèu pas devoranta qu’ei çò qui’u desiram – ràbia criticosa deus qui publican, justament dens la rubrica-tèma: Del bon usatge de la lenga occitana. Que passa notablament au son crible L’ABC del saber n°1 e a d’aqueth prisme 152p. cob. col. Cap-redactor Joan Penent. 15 euros. De i notar un article suu libe deu Robèrt Lafont per Florian Vernet Petita istòria europèa d’Occitània, Trabucaire 2003. Aquò d’aqui 352 que perpausa un n° especiau Amb Robèrt Lafont lo Risorgimento occitan au parat deu centenari de la vaduda.

Dab Eric Fraj que devisam dens En Ondas deu tèma de l’ABC del saber n° 1 Ni rire, ni plorar, comprendre : Guèrra. La guèrra ua question transistorica e permanenta qui interròga la lei deu mei hòrt a la quau los occitanismes e son sensibles. | En compagnie d’Eric Fraj nous devisons dans En Ondas du thème du 1er numéro de l’ABC del Saber : Guèrra. La guerre une question transhistorique et permanente qui interroge la loi du plus fort à laquelle les occitanismes sont sensibles.

Las musicas d’En Ondas
• Pink Floyd A mountain lapse of reason The dogs of war
• Artús Ors la Hòla
• Kraftwerk Radioactivity
• Robert Wyatt Comicopera Beautiful war
• Meredith Monk Mercy Line 1
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

Adeline Yzac

Ambassadora per la sason nava d’En Ondas parièr.
Que i seràn mantuas edicions d’En Ondas en la soa companhia per « Fille perdue » a la Manufacture des Livres e « Quò’s pas per res » a las Edicions Reclams.

En abans gost un mini entertien :

https://www.facebook.com/100075827608000/videos/598749465060135/ o si ètz retius au cara de boc https://youtu.be/WfpmJm8STUA

Ill. Patricia Stheeman.

Activatz la hauta definicion (HD).

Per un estiu radiofonic en escota a la demanda !

A l’escota lo quarantenat d’emissions de la temporada escorruda :
En Ondas (10/2021-06/2022)
La quarantaine d’émissions de la période écoulée en écoute à la demande
Sengla fòto clicada que mia au programa !
Cliquer sur chaque photo pour accéder à son programe !

Mercés a las ràdios que difusan tornar, aus auditors e a la gent qui’s hèn pòrtavotz.
Merci aux radios qui (re)diffusent, aux auditeurs et aux personnes qui se font porte-voix.

En Ondas setm. 24 Tresià Pambrun

On son las hemnas ?
[en navèra difusion ua emission deu 14 d’octobre de 2020]
Ad entorn de Paraulas de hemnas Tòme 1 impulsat per Paulina Kamakine *, Reclams, 2020.
La poesia occitana contemporanèa en companhia de l’escrivana e artista gascona Tresià Pambrun : plasticiana, cantaira…, contaira, b’ròja coneishedora de la lenga e pedagòga.

© D. Lekuona que fotografia a Tresià Pambrun a la libreria de Lorda per la presentacion de Memòrias de Pèiras [ed. Camins].


Qu’ei au nombre de las 70 autoras de l’antologia bilingua e a bèth còp trilingua qui harà data, a sortir en dus tòmes a las edicions Reclams. L’abòr present que ved l’espelida deu tòme 1 qui arrecapta poesias 36 d’aqueras autoras de Gasconha, d’Auvernha, de Lengadòc, Lemosin, Provença e de las Valadas occitanas d’Italia. lo tòme 2… o 3 ce jòga la coordinatora, que’n publicarà probable de la Gàrdia Piemontesa en Calàbria [Italia] mercés au ponhastrèr de Paulina.
Paraulas deu còr e tanben deu crit o deu saunei, prestidas en ua tèrra de ligams occitans.
Lo parat d’evocar poètas que davantejan com Marcela Delpastre [1925-1998], figura emblematica, senon – au men compte – la màger escrivana occitana deu sègle vintau, òmis comprés. Las edicions Reclams qui publican Paraulas de hemna, que sorteishen de publicar tornar en 2020 – en coedicion dab Lo Congrès per la Lenga occitana – le Dictionnaire du Béarnais et du Gascon modernes dit de Simin Palay e autes obratges dits classics o de creacion aquesta fin d’annada : Vita vitanta tòme 1 de Miquèu de Camelat (aprestat per Joan Salles-Loustau) e Jamei aiga non cor a capsús de Benoît Larradet.
* en escota a la demanda l’emission d’En Ondas que l’ei consacrada.

Tresià PAMBRUN autora occitana de Gasconha, lavedanesa, bibliografia
Navèras, poèmas, publicats enas revistas literàrias : OC, Reclams, País Gascons, e « Occitans ! ».
1996 – « Cap de quista » – Premèr prèmi ens « Calams Biarnés » de Pau
1997 – « Telefòne », « Prix de gouverneurs 97 » edicion vila de Baiona en recuelh « La ville dans tous ses états », coll. Confluences
1998 – « Margalidas de neu » – En co-écriture avec Jean-Louis Lavit, premèr prèmi pròsa gascona en Bordèus
2000 – « Quatre contes de Noël et du premier de l’An » – commande de Radio France-Radio Bleue Pau Béarn.
Teatre 
1996 – En co-escritura dab Jan-Loís Lavit, « Baretjas » – comanda dera comuna de Barèges tath cinquantenari dera sua creacion.
1995- « Rampono » teatre tà mainats, premèr prèmi teatre en « Calams Biarnés », adaptada en videò e difusada per Lapilli-Films-Toulouse,
1999- « Arcolin » – ( includint canta e dança)
2009- « Palhassa » – teatre tà mainats
Roman 
2005- « Sho ! » Prèmi literàri « Las Talúries », Lheida,- Ed. « Solei d’Autan », Institut d’Estudis Lherdencs
Espectacle viu
Grope Pescalua :
1999- « Tistalh de bruma », comanda Conseil Général 64 festival « Cultures d’automne »
2000- « Vent Castanhèr », CD de cants e contes de Pescalua (T. PAMBRUN, B. CARITA) – devath la direccion artistica de Joan Francés Tisnèr
Literatura joenessa
Edicions Vistedit
2001- Colorinas (tèxte e illustracions Thérèse Pambrun)
2002- Lo Secret (illustracions Amandine Laprun), édicions occitanas, catalana, bretona, alsaciana, alemanda
2003- Hòu Dejà ! (illustracions Virginie Grosos)
2004- Las hèitas de Leà (illustracions Anne Peyrat-Doré)
2007- Graneta tèxte e illustracions Thérèse Pambrun
Editions CDDP Hautes-Pyrénées 
2009- Palhassa (àlbum en accompanhament dera pèça de teatre ) illustracion Marie Nigoul
Edicions CAP’òc 
2009- Passejada aus quate vents -illustracions Maïana Itoiz àlbum CD
Editions « Edite-moi »
2013- Lo Casau de Colau – illustracions T. Pambrun àlbum CD
2016- Gargas – 2016 – illustracions T. Pambrun (editat en fòrma de kamishibai)
Edicions Letras d’Oc
2019- los Òmis Petits album literatura joenessa/ conte d’inspiracion tradicionau, illustracions T. Pambrun
Lectura deu paisatge
Camins
2012 – Memòrias de Pèira àlbum trilingue francés, occitan e castelhan
Per l’ensenhament de l’occitan
« Alisadas », CRDP de Tolosa, « 7 contes entà parlar »
« Trepa-Mandrilha », CDRom cicle 1, CRDP de Bordèu
«  Viralenga », jòcs de lenga e de mots, CRDP de Bordèu

En 0ndas setm. 09 Felip Biu traductor de ‘1984’

Parucion evenement !
1984 qu’ei un libe deus arquetipaus de las cent darrèras annadas dens la literatura occidentau. Qu’ei dens tots los classaments deus libes de léger : deu Monde, au Times… Soslinhem d’alhors que Animal’s farm = La bòrda deus animaus deu quite autor que figura tanben au classament deus incontornables deu sègle XXau. Que recomandarèi mei deu quite George Orwell Homage to Cataloniapendent la guèrra d’Espanha que s’engatgè au ras de la republica catalana en lo POUM.
George Orwell 1903-1950 qui ei lo nom de pluma d’Eric Arthur Blair.
Vadut en Índia e mort a Londres. Jornalista e escrivan.  1984 roman pareishut en 1949.

Felip Biu

L’arrevirada en occitan (modalitat gascona, chança tà la canalha !) deu mitic roman 1984 qu’ei espelida en çò de www.letrasdoc.org e qu’ei signada per un excellent autor : anglicista, ellenista, latinista e professor de shiular (occitan shiulat) distinguit Felip Biu.
1984, 352 pp. 24 euros. Per comandar tot viste : http://www.letrasdoc.org/oc/catalogue/1984/
En apendici : los principis de la Lenganava. Dab l’ajuda deu CNL.
Question tanben dens aquesta emission de la seria ‘La Tour sombre’ de Stephen King e allusion qui n’èi pas explicat de la referéncia au Haut-parlar (e pas Gran-parlar, lenga apeada sus un vielh francés pas mei coneishut dens aquesta enter-dus-monde de western d’anticipacion) qui solide induseish un Baish-parlar… mes que ns’aluenham deu roman d’Orwell que vs’encoratgi a léger en occitan devath lo calam de Felip Biu.

Las musicas d’En Ondas
• Alemanda e Soissa A d’arron
• Marc Mellits string quartet n° 2 revolution Mara’s toy in lo CD Lau sasuak quatuor Arnaga
• Big brother and the holding company Janis Joplin Cheaps Thrills ‘= sensacions a pas car’ Combination Of The Two
• sonaus tirats de Arild Andersen Group Electra Big bang e Loud sound
• especiau dedicaça a l’arrehilh (e solide au petiton tanben) dab la canta de Los del Sauvatèrra (paraulas e musica de Bernat Connac), aquiu dens la version de las Mondinas.
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas ‘De tot un pauc’ Pèire Boissièra

Pèire Boissièra que sòrt de quitar aqueste monde aqueste començar de genèr de 2022.
Pensadas aus sons.

Francés Dumeaux que nse’n disèva mei en junh de 2019 suu libe-disc de Pèire Boissièra De tot un pauc en çò deu labèl Pagans.
Parièr dens l’emission lo somari deus Reclams 850 e lo menú deu dia de cultura occitana organizat per Art’Òc a Croselhas fin de junh.
En illustracion cap de capitèth escultat, situit en Auvèrnha e fotografiat per Pèire Boissièra.

Francés Dumeaux per De tot un pauc de Pèire Boissièra au labèl Pagans

Las musicas d’En Ondas

  • Idil·li contrapassat (agost 2015 De Calaix i Carles Mas)
  • Pèire Boissièra De tot un pauc
    • Flor d’estiu
    • Alegria
    • La pastora lirís
    peu miei deus qui atormeran a Pèire Boissière solide que i ei François Dumeaux, Maria Boissièra e Jérôme Noirez
    • Quauques cants de la nòça gascona Featuring Maria Boissièra tanben que difusím
    • Per camin de Perpinha Featuring Jérôme Noirez

 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 52 L’Herbularius de Marie Baudoin

En difusion tornar l’emission dab Marie Baudoin qu’ei ortalèra, estudianta en antropologia etnobotanica e especialista d’erboristeria.
Qu’a aviat un site internet qui a batiat l’Herbularius.
Ua idea de sortida indispensabla : http://herbularius.fr/
jardindherbularius@gmail.com +336 87 43 95 63

fòtos e llustracions Pegatges floraus mainats © Matèu Baudoin, logò Ombèlla (Caperet o Poriòla) deu pisha-au-lheit © Coline Hateau

La part prumèra de l’emission que’s dedica a revistas com :

  1. Patrimòni n° 91 de març/abriu www.patrimoni.fr Patrimòni, Lassis 12430 Alrance 05 65 61 63 74.
  2. Lo Diari n° 60 de març/abriu tanben sus la tela, qu’ei sos-titolat d’ara enlà La poesia occitana e lo fòcus n’ai Las Votz de las Hèmnas https://lodiari.com
  3. Òc n° 136 de març de 2021 Revista Oc Frederic Fijac dinerèr, Brunò Peiràs secretari 625 La permendade 47300 BIAS mailto:oc.revista@orange.fr
  4. Lo gai saber n° 558-559 doble (Des)cofinhament Lo Gai saber Ostal d’Occitania 11 arrua Malcosinat 31000 Tolosa
    mailto:abonament@logaisaber.com www.logaisaber.com
  5. Reclams n° 857 Especiau Castèth de Mauvesin de 120 paginas, tanben legeder en linha per tant que siatz abonat e qu’ajatz activat lo vòste espaci suu site www.reclams.org http://www.reclams.org/oc/abonament Edicions Reclams Administracion – Secretariat 18 chemin de Gascogne 31800 LANDORTHE 06 87 80 28 60 reclamsedicions@gmail.com

Las musicas d’En Ondas
A la demanda de Marie Baudoin u-ni-ca-ment musica deu labèl Pagans musica (a despart la captacion deus batracians)
• Aronde Aronde Se jo sabiai
• Sourdure De Mòrt Viva La Rupture
Graulhas de St Pèr (ineditas)
• Artús Ours – Ors Tuta e Biodiversité
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide