En Ondas setm. 43 Felip Biu « 43 »

En novèla escota ua emission en companhia de Felip Biu. Lo títol deu son recuelh de novèlas que’u s’a devut causir en referéncia au site deu fanzine KWS quarante-deux.org. Parucion deu recuelh de novèlas fantasticas de Felip Biu « 43 » en çò de Per Noste, precision, claretat d’escritura per ua inspiracion despaisanta. Qu’apreciam l’escritura au scalpèl de Felip Biu e tanben la soa inspiracion.

« 43 » de Felip Biu en çò de Per Noste en junh de 2019
Lo petit talamus de Montpelhièr : https://encommun.montpellier.fr/articles/2023-12-26-le-petit-thalamus-et-les-secrets-du-temps e tanben https://pod.univ-montp3.fr/video/11489-podcast-le-petit-thalamus-de-montpellier-le-journal-dune-cite/?is_iframe=true
Lectura de « Disseccion », ua de las novèlas de « 43 ».

Vademecum per inscrive’s en estudis d’occitan a Tolosa https://occitan.univ-tlse2.fr/ o Bordèu https://formations.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/rechercher-une-formation.html?submit-form=&user.input.criterion.common%24titleorwording%24textfield%241=occitan e solide Montpelhièr https://ufr2.www.univ-montp3.fr/fr/formations/offre-de-formation/licence-lmd-XA/arts-lettres-langues-ALL/licence-langues-litteratures-et-civilisations-etrangeres-et-regionales-llcer-hnd95m45/occitan-ICD6X2DK.html. Contactes : melanie.laupies@univ-montp3.fr o elisabeth.merlin@univ-montp3.fr o ufr2.fc@univ-montp3.fr. E òc que s’ac cau ganhar d’estudiar en e l’occitan !

Las musicas d’En Ondas
• Femmouzes T Olympe De Gouges
• Patti Smith Out of Society Pissing In A River (Digitally Remastered 1996)
• Ani di Franco Out of range Buildings And Bridges
• Ariondèla Dòna Bianca La Bergèra e ‘il luv’
• May Monday Moonbeam Passage
• Cocanha I ès Saut de Garona
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 47 Clàudia Labandés

L’envitada d’En Ondas, Clàudia Labandés que nse hida qu’ei au moment de miar la soa psicanalisi que s’avisè – enter autes constats – que « n’èra pas normau de non pas conéisher la (soa) lenga” (fin de citacion).

  • D’aquesta passa de hestejar lo centenari deu transferiment deu còs de Jaurès au Panteon parisenc en 1924 – b’ei temps probable entau monde de descobrir o de léger tornar au Jean Jaurès, originari de Tarn… occitanòparlant e qui escrivó sus la lenga.

Que i seré de qué practicar ua psicanalisi en gran : la de las poblacions, deus pòbles. Ce’m sembla que d’aquesta passa que son e qu’èm mei anar mei esvarjats e shens repèris. Temps de treboladas, dont aprofieitan los poderós de malur qui jamei n’espian las causas sus las quaus e convien de tribalhar mes aubedeishen au capitau e cèrcan lo lor pròpi interès a corta vista.

De’vs recomandar, pareishut à Per Noste
Lo Matricule 1628 pendent la guèrra d’Edoard Moliar
216 paginas – 14 x 22 – 2024 – 12 €
Isabèu Carrier La Caisholeta d’Anatòli, 2022 36 pp. 13,50 euros. Un libe simple, clar e filosofic dab un personatge qui pòrta un pes, un tristèr qui pòden espravar hèra de chins en s’arrossegar situacions qui ne’us apartienen pas. La temptacion d’evitar e d’estujà’s ? Ei un camin qui cau préner ?
Entà contactar lo 11au prèmi literari Calandreta 2024-2025 premi.literari.calandreta@gmail.com

Informacions mei https://occitanica.eu/items/show/60894

https://www.libraria-occitana.org/en/illustrateur/labandes-claudia-en/

www.pernoste.com

Estudiantas deu CFPòC (lo site navèth dessenhat per Noémie Pulido) que demandèn a Clàudia Labandés lavetz formadora, de respóner aus lors questionaments. Que dà Dificultats gramaticaus dont ei la dusau edicion aumentada en 2024 en çò de Per Noste.

Las musicas d’En Ondas
• Viatge en lenga Au noste pomèr Collegians, Romain Baudoin, Joan Francés Tisnèr
• Violons barbar Barbar rock
• Aziz Sahmaoui & University of Gnawâ Alf Hilat
• Viatge en Lenga que preni los mots [creacion paraulas e musica de David Grosclaude deus Larvath] Collegians, Romain Baudoin, Joan Francés Tisnèr
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 10 Joan-Luc Landi 1/2

© DR

Joan-Luc Landi qu’ei un autor, traductor, cantaire (Suber Albèrt,…), professor retirat adara de l’ensenhament.
Qu’escrivó «Manipòlis» un recuelh de novèlas en çò deus Reclams en 2016.
Quauqu’un d’engatjat qui recebem e qu’evocam – enter d’autes – lo son engatjament ensenhant, qu’avó responsabilitats en un sindicat d’ensenhaires d’occitan. Que nse partatja estrategias qui estó amiat a desvolopar tà pèhremar en mestior de difusion de la lenga, la nosta e d’autas. E en la soa companhia qu’introdusim, dens aqueth prumèr numèro d’En Ondas a d’eth consacrat, l’atrèit qui esprava tà ua formacion a l’euskara. Ua formacion a de bonas.

Las musicas d’En Ondas
• Ortzadar Librea Ninçana Sehaska kanta
• La Polla records Disco negro Europa 
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 26 Florian Vernet 2/2

Devisada en companhia de Florian Vernet, dusau part.
La question de l’occitan estandard, comun…
« Nos consideram com una colleccion de lengas » ce nse ditz Florian Vernet e aquò non lo va pas.
Ua situacion pr’amor non decidim pas collectivament de tirar las conclusions de l’estat de la lenga.
« Lo francés es en trin de devenir la lenga comuna de l’occitan per refús d’aver un occitan comun » ce nse previen Florian Vernet.
 » Escrivèvi pas, legissiái com un fòl ”.
S’ei ratrapat despuish, pageratz l’òbra : https://www.idref.fr/027181790 [e tot ne i ei pas…]
Un collòqui Florian Vernet en prevision : escrivan, lingüista, pedagògue, lo 20 d’octobre de 2023 a Montpelhièr Universitat Pau Valery.

Pegatge © DL

Los libes de Florian Vernet, com d’autes que’s tròban
Espaci occitan deis Aups https://www.espaci-occitan.com/botiga/oc/
Librariá occitana de Lemòtges https://www.libraria-occitana.org/
Aqueras montanhas a La Ciutat Pau (en cors d’estructuracion, repren lo hons Marrimpouey) https://aquerasmontanhas.org/pau-1.html

Las musicas d’En Ondas
• Crestian Vieussens Esquiç 5
• Deodat de Severac
• Velvet underground I cant’it stand it 
• Kronos quartet A thousand thoughts Tusen Tankar + Dark was the night Cold was the ground + La Sidounak Sayyada
• Joni Mitchell The beginning of survival The Beat Of Black Wings
 Sonaus de Joan Francés Tisnèr Winter Surge inedit

En Ondas setm. 52 Edith Moutengou

De mòde de poder programar ua escapada en Vath d’Aspa (presentament que son barrats). Que s’ac vau ! En navèra difusion.

Uei qu’encontram a Edith Moutengou qui gereish Transhumance e Cie, ostalaria e restaurant, dont l’òmi Fabrice e s’encuenta de la taula.
Que’vs convidam a un devís de vita en loquau la Vath d’Aspa e tien ua pro bona plaça.
Qu’èm a escotar la beròja lenga aspesa d’Edith. L’estacament, l’enrasigament, la hami de realizar e de’s realizar. A lor, las crampas com lo minjar que’s disen en occitan !
Que’s tien Edith a çò que’s prometó – a contra briu deus de la soa generacion, de las qui davantejèn e de las qui an seguit tanben : «Jo que tribalharèi ací ! ».

Edith Moutengou Transhumance & Cie 8 av. Robert Balanguer Gara 64490 BEDÓS BEDOUS

D’espiar en escotar lo programa !

Las musicas d’En Ondas
• Marcel Amont canta los poètas gascons Adiu Plana de Bedós (tèxte de Xavier Navarròt)
• Joan Francés Tisnèr Transpòrts Tisnèr SA En trin que’s pòt
• Biella nuei e amics occitans O Canfranero au vriulon Crestian Lanau
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 40 Edith Moutengou

Uei qu’encontram a Edith Moutengou qui gereish Transhumance e Cie, ostalaria e restaurant, dont l’òmi Fabrice e s’encuenta de la taula.
Que’vs convidam a un devís de vita en loquau la Vath d’Aspa e tien ua pro bona plaça.
Qu’èm a escotar la beròja lenga aspesa d’Edith. L’estacament, l’enrasigament, la hami de realizar e de’s realizar. A lor, las crampas com lo minjar que’s disen en occitan !
Que’s tien Edith a çò que’s prometó – a contra briu deus de la soa generacion, de las qui davantejèn e de las qui an seguit tanben : «Jo que tribalharèi ací ! ».

Edith Moutengou Transhumance & Cie 8 av. Robert Balanguer Gara 64490 BEDÓS BEDOUS

D’espiar en escotar lo programa !

Las musicas d’En Ondas
• Marcel Amont canta los poètas gascons Adiu Plana de Bedós (tèxte de Xavier Navarròt)
• Joan Francés Tisnèr Transpòrts Tisnèr SA En trin que’s pòt
• Biella nuei e amics occitans O Canfranero au vriulon Crestian Lanau
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 22 Felix Noblia

Felix Noblia que demora a Vergüei e Vièlanava. Qu’ei lo maire d’aqueth vilatge charnègo, ce tà díser basco mesclat de bearnés… o lo contra meilèu mei seriosament. Felix que compren ce m’a dit e lo gascon e lo basco mes non parla ni l’un, ni l’aute. Eslhevat sus la còsta enter Bidart|Bidarte e Anglet, qu’ei nebot de Claire Noblia (Seaska, escòlas immersivas bascas de 1969 enlà) e tanben nebot de Patxi Noblia (Sokoa 1971, Herrikoa 1980 finançament deu movement cooperativista). I seré drin de determinisme ? Non sèi.
En aquesta dusau partida deu reportatge que devisam màgerment de las angus (aquestas que son d’ua magnifica rauba de seda roja), neuridas a l’èrba en pastencs viraires, eslhevatge de buèus vertuós en biò. Quau carn e minjam ? qu’ei aquesta la question ! Que seram en biò E dab tropèths pr’amor qu’ei atau qui a de’s passar c’explica lo bordèr. Lavetz de temps en quan que minjam carn ce nse ditz Felix Noblia. Despuish duas emissions qu’ei l’istòria d’ua conversion e de 10 ans per constituir un tropèth neurit a l’èrba e dab enrubanat beròi (que passèm devant e Felix que n’èra tant per tant subèr fièr d’aquesta èrba).

© DL Felix Noblia e lo tropèth : las angus, quauques mescladas e blondas au cant deu bòsc

Felix Noblia : bòrda Larrous (L’arrós = Le Roux) a Vergüei e Vièlanava. Per Comandar Anabelle 06 18 15 84 17.
[Entaus gormand.a.s : que costegèm, en la visita, aus cosinèrs de « Fumoir and C° » 61 arrua Pannecau a Baiona.]

A la fin de l’emission : un petit torn per la microtoponimia gascona de Vièlanava. Nicolas Bénégui que lei «los Barrats» e que’m demanda çò que significa. D’escotar en l’emission.
Per precisar : en lo dicco d’oc, referenciat per Per Noste que trobam « barrat » = talus e « varat » = fossé, varat lo long deus camins, envarat d’ua construccion, com e pujam tornar cap au vilatge qu’ei aquesta configuracion qui’m hè respóner çò qui’u responi a Nicolas. Vièlanava qu’ei clarament (= vila nava) un motar o un casterar e qu’i pujam de cap. Verguei en gascon (cf. Benedicte Boyrie-Fenié qui shens ac assegurar hè derivar lo toponime de « petita branca de sauç, de vèrn »). En euskara Burgue-Erreiti que hè part deu Lauhire, en la província de Baisha-Navarra. Normalizat per l’Academia de la lenga basca lo 19/12/2003. Verguei qu’ei sus l’arriba dreta de la Bidosa, e Vièlanava sus l’arriba esquèra. La toponimia mesclada qu’ei gascona clarament com ac relhèvan las Mapas de las 7 províncias de Loís Lucian Bonaparte 1863 lo cartografa qui hica Vergüei e Vièlanava clarament hòra de l’aira bascofòna. Autes toponimes deu vilatge : Arribets, Arròcas, Bordius, Camin, Barrats, Carboèras, Casaus, Codanh, Las Corretas, Gramont (lo ducat : roïnas d’un castèth deu sègle XIau), las bòrdas, La guarda, L’arrecòt, La vinhòta, L’esperats, l’Espitau, Maisonava, Marieta, Montoliu, Sagòrra, Sent Martin, Tisneròt, Tornavia…. Tot aquò copat au montatge… pas lo temps tanpauc. Mes quina energia e da ua tau visita e un tau miaire !


Senon entertant lo 29 que’s tiengón numerosas manifestacions pertot per l’ensenhament immersiu a mand d’estar illegalizat peu conselh constitucionau despuish 21 de mai, arron lo vòte incontestablament majoritari de l’assemblada nacionau deu 8 d’abriu. Per aver assistit a la de Pau, que’n hèm un petit rendut-compte. Que i brembam – enter autes – que la Prumèra republica qu’estó la deu Pascal Paoli de 1755 en Còrsa dab ua constitucion qui instituiva lo sufragi universau e la separacion deus poders. Çò qui semblan de desbrombar au Conselh constitucionau. Leçons de republicanisme ne’n volem nada. La nosta lenga qu’ei la nosta vita ç’avem dit lo 29 de mai.

Intervencion de Jean-Yves Lalanne, maire de Vilhèra (mercés a Th. de Boissezon)
Resistir, agir per l’immersion. Tot maire, tot elegit, tot cadun de nosauts qu’ac podem har adara.
Non nse figuram pas la fòrça qu’avem !
E lo títol « comptable » de l’article deu Sud-Ouest qu’ei PIETADÓS de mauconeishença.
Amassadas, manifestacions que n’i èran pertot deu Palhon, País Nissard, en Passar per Riom, Clarmont dinc a Baiona (e òc qu’ei naturaument que manifestam a Baiona e que coneishi ua bona part de gascons qu’èran a Baiona dab la Konfederazioa). An descomptat lo monde que representa a la redaccion deu jornau ?

Mercés a Ricard Le Coz e Altair !

Las musicas d’En Ondas
Joan Francés Tisnèr Saut de creacion cantat a dançar Transpòrts Tisnèr S.A. Au vente de la vaca, qu’èram dens un vente de vaca.
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide

En Ondas setm. 15 Eric Fraj 1

Que’vs perpausi ua capihona en entertien dab Eric Fraj, artista cantaire e cercaire ‘incansable’. |
Je vous propose de plonger dans l’entretien avec Eric Fraj, artiste chanteur et chercheur infatigable.

Installem-nse dens lo temps larg de las ideas e de la cançon occitanas contemporanèas en la soa companhia frairau. |
Installons-nous dans le temps vaste des idées et de la chanson occitane contemporaines en sa fraternelle compagnie.

Cantaré qu’ei ua de las cantas emblematicas d’un repertòri hargat en batlèu cinquanta ans. |
Cantaré (Je chanterai) est une des chansons emblématiques d’un répertoire créé en presque cinquante ans.

Marinièr que n’ei ua auta : naulejar enter cantar e escotar, escríver e composar, ensenhar e perpensar, l’ací e l’alhors b’ei la faiçon qui a d’estar au monde Eric Fraj bahida ! |
Marinièr (= Marin) en est une autre : naviguer entre chanter et écouter, écrire et composer, enseigner et générer de la pensée, l’ici et l’ailleurs, c’est bien sans doute la façon qu’a Eric Fraj d’être au monde.
https://www.mixcloud.com/widget/iframe/?feed=https%3A%2F%2Fwww.mixcloud.com%2FHadiuPodcastsDomenjaLekuona%2Fen-ondas-setm-15-eric-fraj-1%2F&hide_cover=1 Morgan Astruc e Eric Fraj © Sofia RenardDe seguir tà la setmana dab en especiau lo disc per viéner La Vida en soscripcion suu site de l’artista |
À suivre la semaine prochaine notamment avec le disque à venir
La Vida (= La vie) en souscription sur le site de l’artiste.

Morgan Astruc e Eric Fraj © Sofia Renard

Deus 14 ans e la carrèra Loís Liard a Bordèu enlà, Eric Fraj, qu’ei uei rendut a tribalhar un doctorat a Tolosa sus la cançon occitana contemporanèa com a l’enregistrament d’un doble disc. Arron d’estar regent, professor d’espanhòu e apuish de filosofia, en tot estar fidèu per la « vida » au cantar que’vs perpausam de descobrir l’artista.

Conferéncia a la mediatèca de Pau a l’abòr de 2016

Per anar mei luenh : la wikipédia francesa https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89ric_Fraj,
la wikipèdia occitana https://oc.wikipedia.org/wiki/Eric_Fraj e
la viquipèdia catalana https://ca.wikipedia.org/wiki/Eric_Fraj
https://ericfraj.com

Musiques occitanes Camille Martel e Jordan Saisset, éditions : Le Mot et le Reste, 2016 https://lemotetlereste.com/musiques/musiquesoccitanes/

& – perdon de citar En Ondas – a perpaus de la sortida deu libe
a/ programa dab Jordan Saisset https://hadiu.eu/2016/12/05/en-ondas-setmana-49-musiques-occitanes-12/
b/ programa dab Camille Martel https://hadiu.eu/2016/12/16/en-ondas-setmana-51-musiques-occitanes-22/

De seguir tà la setmana dab lo disc per viéner «La Vida» en soscripcion suu site de l’artista.

Las musicas d’En Ondas
• Avishai Cohen with Nitai Hershkovits Duende Calm un extrèit sonque, ua òbra com un devís de l’entermiei : la contrabaisha dab lo piano.
• Sourdure De morta e viva La rupture
 Sonaus de Denis Fournier e Percussions Profile Le Mystère de la Pyramide